نما رومی چیست؟

یکی از مهم‌ترین مواردی که در طراحی ساختمان‌ به آن توجه می‌گردد، نمای خارجی آن است. هر اثر معماری نه تنها بر ساکنین یک ساختمان، بلکه بر فضاهای شهری نیز اثر می‌گذارد؛ از این رو نمای بیرونی ساختمان‌ها نقش بسیار مهمی را در ارزشمند ساختن یک بنا و همینطور خلق فضاهای شهری با کیفیت، بر عهده دارد. نماها سبک‌های مختلفی را شامل می‌شوند. در مقالات پیشین از استودیو معماری فرحو، به معرفی اجمالی سبک‌های طراحی نما پرداختیم. در این مطلب می‌خواهیم به صورت اختصاصی به بررسی نمای رومی بپردازیم. اگر از دوستداران این سبک از طراحی نما هستید، در ادامه با مطلب نما رومی چیست؟ با ما همراه باشید.

نمای کلاسیک یا رومی

احتمالا ساختمان‌های بسیاری را دیده‌اید که در نمای خارجی آنها، از عناصر معماری رایج در ایران یا روم باستان استفاده شده است. به این قبیل نماها، نمای کلاسیک گفته می‌شود. در واقع استفاده از تناسبات و جزئیات رایج در معماری عصر باستان و همچنین دوره نئوکلاسیک، در این قبیل ساختمان‌ها مشاهده می‌گردد که نمایانگر قدرت، شکوه و عظمت کاخ‌های آن دوران است. نمای رومی در دسته نمای کلاسیک قرار می‌گیرد.

نمای رومی طرفداران بسیاری دارد چرا که احساس کاخ نشینی را برای ساکنین اینگونه ساختمان‌ها القا می‌نماید. این شیوه از طراحی نما به دلیل داشتن جزئیات متعدد و استفاده از سنگ‌ها و عناصر زینتی فراوان، در میان بافت متراکم مسکونی، بسیار شاخص گردیده و نظر هر رهگذری را به خود جلب می‌نماید و این دقیقا همان هدفی است که سازندگان و دوستداران این سبک از طراحی نما به دنبال آن هستند.

علل ترویج نمای کلاسیک

• مصالح در دسترس

بیشتر نماهای رومی با استفاده از سنگ تراورتن اجرا می‌گردند. فراوانی معادن تراورتن در کشورمان موجب کاهش قیمت آن گردیده، از طرف دیگر دوام و کیفیت خوب این سنگ نیز، آن را مناسب به کارگیری در نمای ساختمان می‌سازد. استفاده از سیمان سفید نیز، در اجرای چنین نماهایی مرسوم است. اگرچه ایجاد طرح‌های پیچیده با استفاده از سیمان دشوار است، اما هزینه مصالح به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد.

• مرفه و تجملاتی بودن

امروزه استفاده از این سبک طراحی نما، در جهت پاسخگویی به تمایل مردم به کاخ نشینی رواج یافته است. از آنجائیکه این سبک، از طراحی کاخ‌های پادشاهان روم باستان نشات گرفته، به عنوان نمادی از قدرت، عظمت و شکوه شناخته می‌شود؛ بنابراین بسیار مورد توجه کارفرمایان علاقمند به طراحی‌های لوکس و مجلل قرار دارد.

• شاخص سازی ساختمان

تشخیص ساختمانی با طراحی نمای رومی دشوار نیست و به راحتی می‌توان متوجه تفاوت آن با ساختمان‌های مجاور آن شد، اما به طور کلی ویژگی‌های نمای رومی از قرار زیر است:

• استفاده از قوس‌ها و ستون‌های قطور و تزئینی متعدد
• ستون‌هایی که به شیوه یونیک، دوریک و قرنتی طراحی شده‌اند
• استفاده از سنگ‌تراشی‌ها و انواع تزئینات اغراق شده
• استفاده از سر ستون‌ها و کله گاوی‌ها

استفاده از این ویژگی‌ها در یک ساختمان مسکونی، موجب شاخص شدن آن می‌گردد و توجه همگان را به خود جلب می‌نماید.

مشکلات به کارگیری نمای رومی

این سبک از طراحی نما در عین اینکه به مناظر شهر زیبایی می‌بخشد، مشکلاتی را نیز به دنبال دارد:

• نمای خارجی هر ساختمان باید نمایانگر هویت آن باشد. به عنوان مثال نمای یک ساختمان اداری باید به گونه‌ای طراحی گردد که کاربرد آن را مشخص سازد. یکی از ایراداتی که به این سبک از طراحی نما برای فضاهای مسکونی وارد است، القای احساس خشونت در جامعه می‌باشد؛ چرا که این سبک از دوران سلطنتی روم باستان الهام گرفته شده و باطنی خشن و جدی را در خود گنجانده است؛ به همین دلیل بیشتر مناسب استفاده در ساختمان‌هایی با کاربرد قضایی یا حکومتی است. در صورتیکه یک ساختمان مسکونی، باید احساس آرامش و صمیمیت را در جامعه القا نماید.
• به کار بردن حجم زیادی از مصالح در نمای ساختمان، احتمال سقوط آنها را در پی دارد که با توجه به هزینه بالای مصالح و همچنین سنگینی این عناصر تزئینی، خطر تلفات مالی و جانی را به به وجود می‌آورد؛ به همین دلیل به کارگیری این سبک از طراحی نما در مناطق زلزله خیز رایج نمی‌باشد.
• برای تاکید بر شکوه و عظمت این قبیل ساختمان‌ها، گاها شاهد نورپردازی‌های چشمگیر هستیم. این نورپردازی‌ها اگر به صورتی نامناسب طراحی گردند، می‌توانند موجب مزاحمت برای ساکنین سایر ساختمان‌ها شوند.

با وجود ممنوع شدن این سبک از طراحی نما از سوی شهرداری، هنوز هم ساخت ساختمان‌های مسکونی مجلل رواج دارد، چرا که علاقمندان به زندگی مرفه و لوکس، خواستار ساختمان‌هایی با طرح شاخص هستند. توجه به فرهنگ ایرانی و همچنین تناسب کاربرد و ظاهر یک ساختمان، از عمده‌ترین مسائلی هستند که استفاده از این سبک را با انتقادهای گسترده مواجه می‌سازند. از این رو ممکن است در آینده‌ی نزدیک، شاهد ظهور سبک‌های دیگری از نماهای ساختمانی مجلل باشیم. امیدواریم مطالعه مطلب " نما رومی چیست؟ " از استودیو معماری فرحو برای شما مفید بوده باشد. در ادامه با دیگر مطالب ما همراه باشید.